İneklerde Süt Humması – Doğum Felci – Paresis Puerperalis – Hipokalsemi
Etiyolojisi ve EpidemiyolojisiNedeni laktasyonla kanda iyonize Ca’nun azalmasıdır. Her lt sütle 1-1.5g Ca atılmaktadır.
Hazırlayıcı faktörler;
Yüksek süt verimi, yaşlı inekler daha duyarlı Daha önce süt humması geçirenlerin geçirmeyenlere oranla daha predispose olması Kuru dönemde sığırlar faz Ca ve P verilmesi Aşırı sodyum, potasyum ve rasyonun yüksek ham protein içeren yemler verilmesi Doğum sırasında yem alımının azalması ya da kalsiyum içerği düşük yemler verilmesi Doğum sırasında artan östrojen düzeyinin Ca mobilizasyonunu inhibe etmesi Asidoz, ishal gibi sindirim bozuklukları Yatalak durumda olan ineklere sağaltım yapılmazsa ölüm kaçınılmazdır Hastalığı geçirenlerde retensi sekondinarium, metritis, süt veriminde azalma, canlı ağırlıkta azalma, abomasum deplasmanı, ketozis ve mastitis görülmesinin daha fazla olması nedeni ile ekonomik önemi daha da artmaktadır. Klinik Semptomlarİştahsızlık, süt veriminde azalma, rumen hareketlerinde ve dışkı miktarında azalma Baş ve ayaklarda titreme ve titremeye bağlı beden sıcaklığının hafif yükselmesi Duyarlılığın artması böğürme bazen başı sallama, dilini oynatma ve diş gıcırdatma Baş bölgesi uyarıldığında dilini çıkarma Sallantılı yürüyüş, yerinde duramama ve kolayca düşme Depresyon, uyuşukluk, iştahsızlık, mermede ve gözlerde kuruma, uzun süreli dalgın bakması Sterno-abdominal pozisyonda yatma ve baş boyun üzerine kıvrık Ayağa kalkamama Oskültasyonda kalp seslerinin zayıf duyulması Dışkılama ve ürinasyonun olmaması Pupilla refleksinin azalması veya kaybolması Rumen hareketlerinin kaybolması sonucu sekonder tympani şekillenebilir Konstipasyon ve anal reflekslerin kaybolması Bu dönemde de hipotermi çoğu kez oluşmaktadır Sahada biz veteriner hekimler genellikle 2’inci dönemde müdahele ediyoruz Boylu boyunca yatış, kaslarda gevşeklik, uyarılara tepki göstermeme Hipotermi Artık kalp seslerini ve nabızı alamamaktayız ve hayvan komaya girmiştir Bu dönemde sağaltım geç kalırsa mutlak olarak ölüm gerçekleşir Sağaltım – Tedavi; [sociallocker] 8-12g (1g/45kg) Ca mutlaka iv. uygulanarak verilmelidir Hayvanın canlı ağırlığına ve süt verimine oranla Ca yeterli düzeyde vermek gerekmektedir İlk uygulama Ca mutlaka iv. verilmeli im. veya sc. verilmemelidir. Çoğunda infuzyon sırasında defakasyon ve ürinasyon görülür bu da tedaviye cevap verdiğinin en kısa ispatıdır İlk 24 saat sağım yapılmamasını öneremekle beraber bu durumda mastit mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır Ca uylumasından sonra P normal düzeye dönmekle beraber bazı olgulara fosfor da verilmelidir. Aslında laboratuar bilgileri elimizde olmadığından dolayı her doğum felci durumunda fosfor uygulanması gerekir. Hipomagnezemi şüphesi varsa Mg da verilmelidir. Nüks eden olgularda P, Mg ile beraber glukoz uygulanabilir.[/sociallocker] Doğuma 2-3 hafta kala Ca miktarı 100-125 g. ve P 80 g aşmamalıdır Riskli hayvanlarda amonyum klorür veya amonyum sülfat 100g/gün katılabilir Doğuma yakın ya da doğumda hemen sonra 150g Ca verilebilir Doğuma 8-2 gün kala D3 vit uygulanabilir burada bilmemiz gereken Mg miktarı eksikse uyguladığım D3 etkisiz kalabilir