Bitkilerin yetişme ortamındaki atmosfer sıcaklığının 0oC‘nin altına düşmesi ile don olayı meydana gelmektedir. Bu durum etkilenme biçimine göre kültür bitkilerinde ekonomik anlamda önemli kayıplara sebep olmaktadır. Fındık, fenolojik evrelerine bağlı olarak meydana gelecek donlardan büyük ölçüde zarar görmektedir. Fındık bitkisinin gövdesi tam dinlenme döneminde -25 oC’ye kadar dayanabilmektedir. Gelişmenin başlamasıyla bu dayanıklılık azalmaktadır. Erkek çiçekler yani püsler açmadan önce anterler içerisinde iken -8 oC’de, fenerlenme döneminde ise çiçek tozları -4 oC ‘de zarar görmeye başlar. Karanfil olarak adlandırılan dişi çiçekler ise yine -8 oC’den itibaren zarar görmeye başlamakta ve – 16 oC’de tamamen ölmektedir. İlkbaharın geç donları, tomurcukların kabardığı, karanfillerin sap oluşturmaya başladığı dönemde -2 oC ‘den itibaren zarar vermektedir. Yeni oluşmaya başlayan meyveler dona karşı çok hassastır. Hasar oranı donun şiddeti ve süresine bağlı olarak değişmektedir.
İlimizde 2014 yılı Mart ayında meydana gelen zirai don, fındıkta büyük oranda ürün kayıpları meydana getirmişti. İklim değişiklikleri nedeniyle kış aylarında son yıllarda sıcaklıklar yüksek seyretmektedir. Mevsim normallerinin üzerinde seyreden bu sıcaklıklar diğer bitkilerde olduğu gibi fındıkta da bitkinin erken uyanmasına neden olmaktadır. Erken uyanan bitki ise soğuklara karşı hassas hale gelmekte ve ilkbaharda meydana gelebilecek olan donlardan büyük oranda zarar görmektedir. Üreticiler don zararına karşı bahçelerini gözlemleyerek ve iklim verilerini de dikkate alarak tedbirlerini almalıdır. Aksi durumda sarf ettikleri emek ve masrafların karşılığını alamayabilirler. Özellikle üretim sezonu boyunca fındık bahçelerinin bakımının iyi bir şekilde yapılması önemlidir. Gübreler yaptırılacak olan toprak ve yaprak analizleri neticesine göre uygun biçimde verilmelidir. Don zararından tamamen koruyan ve Bakanlığımızca ruhsat verilen herhangi bir ürün bulunmamaktadır. Bitkinin geç uyanmasını sağlayan bitki gelişim düzenleyicileri bulunmaktadır. Fakat bunlar donun etkisini tamamen yok etmeyip donun şiddetini bir miktar azaltabilmektedirler.
Don zararından korumak için yapılması gerekenler:
1,Bahçenin değişik yerlerinde özellikle de rüzgarın geldiği yönde bol duman veren sap, saman, kuru ot, fındık zurufu, paçavra gibi maddeler yakılarak bitkilerin ve arazi yüzeyinin duman içinde kalması sağlanır.
2.Yağmurlama sulama sistemiyle sulama yapılır. Su donarken çevresine ısı vererek toprak yüzeyinde sıcaklığın düşmesini önler.
3.Don olacağı beklenen gecelerden önce bahçeler sulanır.
4.Toprağın üzeri hasır, plastik örtü malzemeleri ile örtülerek ısı kaybı önlenebilir.
5.Bazı kimyasal maddeler kullanılarak sisleme yapılabilir.
6.Havaya su buharı püskürtülerek nem oranı artırılır
7.Bahçenin uygun yerlerine konulacak vantilatör ile hava sirkülasyonu sağlanarak soğuk havanın birikmesi önlenebilir.
8.Bahçenin uygun yerlerinde odun, kömür, lastik vb. yakarak ısıtma yapılabilir
Kültürel önlemler ile bitkilerde meydana gelebilecek don zararı önlenebilir ya da azaltılabilir. Don tehlikesi bulunan yerlerde Bahçe tesisinde dona karşı dayanıklı ilkbaharda geç uyanan çeşitler ( Foşa, Çakıldak vb.) tercih edilmeli, bitkinin soğuğa hassasiyetini arttıracak olan fazla azotlu gübrelemeden kaçınılmalıdır. Ayrıca hava akımının geldiği yanlara uygun ağaç dikmek suretiyle rüzgâr perdeleri oluşturulabilir.
Fındık üreticilerinin dona karşı gerekli önlemleri almaları, kullanacakları Bitki Koruma Ürünlerini yetkili bayilerden temin etmeleri, Bakanlığımızca ruhsat verilen ürünleri tercih etmeleri ve en önemlisi de Tarım Sigortası ile ürünlerini zamanında sigortalatmaları yararlarına olacaktır.
Nail KIRMACI
İl Müdür V.
Güncelleme Tarihi: 07 Mart 2016, 10:53
Fındık Bahçelerini Zirai Dondan Korumak İçin Neler Yapılabilir
Fındık İlimizin de yer aldığı Karadeniz bölgesinin geleneksel bir ürünüdür ve ekonomik anlamda tarımı yapılmaktadır. Bazı yıllarda meydana gelen olumsuz iklim koşulları ve düşük sıcaklıklara bağlı verim düşüklüğü görülebilmektedir.
YORUM EKLE
1
BAKAN ÇAĞATAY KILIÇ, TBMM GENEL KURULUNDA KONUŞTU
2
Başkan Şahin’den Dünya Kadınlar Günü Mesajı
3
Hüseyin Acar'dan Dünya Kadınlar Günü Mesajı
4
Erhan Usta; Maliye Bakanı Naci Ağbal’a Yüklendi
5
EMEĞE SAYGI SAĞLIKTA ŞİDDETE SON
6
BAŞKAN ŞAHİN’DEN ANLAMLI ZİYARET
7
BAŞKAN ŞAHİN’DEN ÖRNEK DAVRANIŞ
8
TAŞOVA HEYETİNDEN BAFRA BELEDİYESİNE ZİYARET
9
ÖĞRETMENEVİ DEDİKODULARDAN ARINDIRILMALI
10
YÖRÜKLER SAKİNLERİ ÇARE ARAYIŞINDA
SON DAKİKA HABERLERİ
NAMAZ VAKİTLERİ
İMSAK
GÜNEŞ
ÖĞLE
İKİNDİ
AKŞAM
YATSI
SIRADAKİ HABER
