Okurumuz M.A. “Çalıştığım işyeri malum koronavirüsü (covid-19) nedeniyle 3 ay kadar kapalı kalacak ve bu dönemde işyerinde çalışmayacağız. İşveren de kısa çalışmaya başvurdu. Bu dönemde bize İŞKUR tarafından bir para yatırılacağını ama işyerinden maaş almayacağımızı öğrendik. Bizim emeklilik primlerimiz ne olacak? Kısa çalışma aldığımız günlerde SGK primimiz yatmayacak mı? Emeklilik günümü doldurmaya az bir zaman kaldı, böyle olursa mağdur olacağım. Nasıl telafi edebilirim?” diyor.
Son günlerin en fazla konuşulan konunun kısa çalışma olduğunu söylesek abartmış olmayız. Öyle ki, bu zor günleri atlatmak için 270 binin üzerinde firmanın, 3 milyon kişinin üzerinde çalışanı için Kısa Çalışma Ödeneğine (KÇÖ) başvurduğu görülüyor.
Kısa çalışma, genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlanmasıdır.
Kısa çalışma başlama tarihinden önceki 60 gün hizmet akdine tabi olan çalışanlardan son 3 yılda 450 gün süreyle prim ödemiş olanlar kısa çalışma ödeneğinden yararlanıyor.
Burada amaç, işçinin işsiz kalmaması, işine devamının sağlanması, genel salgın sona erip hayat normale döndüğünde işçi ve işverenin kaldıkları yerden devam etmelerinin sağlanmasıdır.
Çalışanlar kısa çalışma döneminde emeklilik primlerinin yatıp yatmayacağını merak ediyor. Kısa çalışma ödeneğine başvuran işyerlerinde ödenek alma şartlarını sağlayan çalışanlara İŞKUR tarafından değerlendirilecek ve olumlu olarak sonuçlanan kişilere, İŞKUR tarafından 3 ay boyunca ve son 12 aylık brüt ücreti ortalamasının %60’ı kadar kısa çalışma ödeneği bağlanacaktır.
HANGİ YARDIMLAR VAR?
Kısa Çalışmadan yararlanan sigortalılara;
– Kısa çalışma ödeneği ödenmesi,
– Genel Sağlık Sigortası primleri ödenmesi,
Hizmetleri sağlanmaktadır.
Kısa çalışma süresince Genel Sağlık Sigortası primleri ödenmektedir. Ancak emeklilik primleri yatmamaktadır. Yani, kısa çalışma süresince işyerinde hiç çalışılmayarak haftalık 45 saat olarak kısa çalışmadan yararlanıldı ise bu durumda (ilk hafta yarım ücret hariç) emeklilik primi yatmayacaktır. Eğer 15 saat veya 30 saat gibi eksik sürelerde çalışma yapılıyorsa bu durumda çalışılan süreler için emeklilik dahil sigorta primleri yatırılacak, ancak çalışılmayan (kısa çalışma kapsamındaki) süreler için emeklilik primi İŞKUR tarafından yatırılmayacaktır.
KÇÖ’DE BORÇLANMA HAKKI VAR MI?
5510 Kanuna göre sigortalı sayılanların adlarına sigorta primi yatmayan bazı dönemleri borçlanma hakkı var. Mevzuatımızda Kısa çalışma sürelerinin borçlanması yönünde bir hüküm bulunmamaktadır.
Buna göre, 4/a sigortalılarının doğum borçlanması, askerlik borçlanması, yurtdışı borçlanması, doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri borçlanması, avukatlık staj süresi borçlanması, beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen sürelerin borçlanması, Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen sürelerin borçlanması, Grev ve lokavtta geçen sürelerin borçlanması, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik sürelerin borçlanması, yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirilen sürelerin borçlanması gibi hizmet borçlanmaları yapılabilmektedir.
Bu salgın bize iş hukuku ve sosyal güvenlik mevzuatımızdaki eksik yanlarımızı gösterdi. Umuyorum ilk fırsatta kısa çalışma için de borçlanma hakkı verilir.