Dr. Gül Pamukçu Günaydın’ ın tivitleri (1):
“Çocukların maske takmasını kolaylaştırmak için: – sevdiği bir oyuncağa maske takın – sevdiği desende maske takın – maske takan başka çocukların fotoğraflarını gösterin – kitaplarda sevdiği karakterlerin yüzüne maske çizin – evde maske takma çıkarma provası yapın ve konuşun”
“Amerikan Pediatri Derneği ve CDC 2 yaş üzeri çocukların maske takmasını öneriyor. Yüz yüze eğitimde en önemli önlemlerden birisi herkesin doğru maske kullanımı. Bugünden çocuklarınızla pratik yapın.”
***
Bu tivitlere PhD Korcan Ayata‘ nın cevap tivit dizisi (2):
“American X Association olarak adlandırılmış dernek türevi yapıların, ensesinden ticari kuruluşlara bağlı olduğunu, yeterince para verenlerin her istediğini “tavsiye” niteliğinde önerebileceğini bilmeyen veya önemsemeyen bir beyan olmuş.”
“Bunun en belirgin örneği aklınıza gelebilecek her türlü aşırı işlenmiş gıda üreticisi sponsorluğunda, hiçbir bilimsel dayanağı olmayan “sağlıklı beslenme” tavsiyeleri veren Amerikan Kalp ve Diyabet dernekleridir. Parayı veren derneği öttürür.”
“Bu derneklerin vatandaşın sağlığını, çocukların iyiliğini gerçekten önemsediğine inanıyorsanız, ya işin iç yüzünü bilmeden hayaller aleminde yaşıyorsunuz, ya da farkında olmadan saadet zincirine hizmet ediyorsunuz demektir.”
WHO’ nun maske görüşü
Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO) bile “5 yaş ve altı çocukların maske takması zorunlu tutulmamalıdır” diyor (3).
Maskelerin sağlığa olan etkileriyle ilgili olarak “Çocuklar maske takmaya zorlanmamalıdır” ve “Cerrahi maskeler oksijeni azaltıyor, nabzı hızlandırıyor başlıklı yazılarıma göz atabilirler (4, 5).
Gelelim neticeye
BİR: Acil tıp uzmanı Dr. Gül Pamukçu’ nun “iyi niyetle” yaptığını düşündüğüm tavsiyelerini doğru bulmuyorum.
İKİ: 2 yaşından büyük çocuklara maske takılmasının işe yaradığı gösteren itimat edilebilecek tek bir bilimsel yayın olmadığı gibi bu uygulamanın akıl ve mantıkla bağdaşan bir tarafını da göremiyorum.
ÜÇ: Bu tür bilimsel delili olmayan, yanlışlığı ve zararları da bir süre sonra ortaya çıkacak olan tavsiyeler dünyanın bilime olan itimadını ciddi derecede sarsar ve hakikaten doğru ve faydalı tavsiyeleri hakkında da şüphe yaratır.
DÖRT: Amerikan Pediatri Derneği ve buna mümâsil derneklerin neredeyse tamamı endüstriden destek alırlar ve bu sayede varlıklarını sürdürürler. Dolayısıyla endüstrinin menfaatlerini gözetmek, en azından zarar vermemek mecburiyetindedirler .
BEŞ: “Confilict of interest” modern tıbbın en kısa zamanda halletmesi gereken en büyük meselesidir.
NOT: Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Vedat Köseoğlu’ nun “ANNENİZ SİZİ DOĞURURKEN “MILKSHAKE” KAZANINA MI DÜŞÜRDÜ? başlıklı yazılarını okumanızı tavsiye ediyorum (6, 7).
Kaynaklar:
1. https://twitter.com/gulpamukcu/status/1425068969485025281?s=20
2. https://twitter.com/korcanayata/status/1425352424710184960?s=20
3. https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-children-and-masks-related-to-covid-19
***
EK 1 (11.8.2021): KORCAN AYATA “CDC iki yaşından sonra maske öneriyormuş. Ben önermiyorum.”
BİR: Çocuklarda, özellikLle ilkokul ve aşağı yaşlarda maske neden sakıncalı? 3-12 yaş arasındaki bir çocuk 12-18 yaş arası bir çocuktan ortalama iki kat daha sık nefes alıp verir. Bunun en büyük sebebi akciğer hacminin daha az olmasıdır.
İKİ: Yetişkinlerde 300-500 mililitre olan soluma hacmi çocuklarda beden ağırlığı başına 5-8 mililitredir. Yani 25 kilo olan bir çocuk normal solunum yaptığında 125-200 mililitre hava alıp verir.
ÜÇ: Bu çocuk maske taktığında, maske ve yüz arasında “ölü hacim” diyebileceğimiz bir boşluk oluşur. Dışarı verilen havanın bir kısmı burada kalır ve sonraki nefes alışta, gerisin geriye içeri alınır.
DÖRT: Küçük yaşlarda daha sık ve daha küçük hacimlerde soluma yapıldığı için, bu ölü alandaki havanın tazelenmesi kısıtlanır. Kısa bir kullanım süresi bile yeterli oksijen alınamaması durumu yaratabilir.
BEŞ: Bu yaştaki çocuklar etrafta gördüklerini taklit ettikleri için, rahatsız bile olsalar, gururla maskelerini takarlar. Küçük çocuklarınıza maske takmayın, taktırmayın.
ALTI: Sağlık ve Milli Eğitim Bakanlıkları koordine etmeli. Ana ve ilkokulda maske takmaya gerek yok, grip/soğuk algınlığı olanlar gelmesin, demeleri gerekiyor. Çocuklara zarar vermese bile, 40-50 kişinin dolduğu sınıfta o maskelerin işe yaramayacaktır.