Dünyaca ünlü meme kanseri uzmanı José Baselga ilaç endüstrisinden aldığı milyon dolarları sakladığı iddiaları üzerine New York Memorial Sloan Kettering Cancer Center’ deki (MSKCC) vazifesinden istifa etti (1).Daha önce New York Times ve ProPublica’ da yayınlanan bir incelemede Baselga’ nın 2013-2017 seneleri arasında dokuz ilaç şirketinden 3.5 milyon dolar aldığı ama bunu açıklamadığı iddia edilmişti.
Baselga’ ya, 2016’ da MSKCC tarafından bir buçuk milyon dolar tazminat ödendiği de biliniyor.
Baselga’ nın 2013’ den beri tıp dergilerinde 100’ den fazla yayınında 2017’ de yayınlarının yüzde 87’ sinde endüstri ile olan ilişkilerini saklamadığı ortaya çıktı.
USA kanunlarına göre, tıp dergilerinde araştırma ve yorumları yayınlanan uzmanların, ilaç endüstrisiyle olan menfaat münasebetlerini bildirmeleri gerekiyor.
Doktorların endüstri ile ilişkileri sıfırlanmalıdır
Bu olay ile ilgili olarak New England Journal of Medicine’ nin eski baş editörlerinden Marcia Angel’ in yazısını İngilizce bilenlerin okumalarını hararetle tavsiye ederim (2):
Angel iki reform öneriyor:
BİR: Akademik merkezlerdeki araştırmacılar ilaç şirketlerinden araştırma desteği dışında hiçbir ödemeyi kabul etmemelidir.
Bu desteğin araştırmanın tasarımını kontrol etmek, araştırma sonuçlarını yorumlamak ve yayınlamak gibi hiçbir şartı şurtu olmamalıdır.
İKİ: Doktorlar ilaç şirketlerinden çok küçük de olsa hediye almamalı, kongre katılımı ve eğitimlerinin tüm masraflarını diğer mesleklerde olduğu gibi kendileri karşılamalıdır.
Bu arada okuduğunuz araştırmalara birçok farklı araştırmada aynı neticelere varıldığını görmeden de inanmayın.
Ben de aynı fikirdeyim
İlaç geliştirmenin çok masraflı ve zahmetli bir iş olduğunu biliyor, endüstrisinin ürünlerini bedava dağıtmasını da beklemiyorum, elbette para kazanmaları lâzım.
Lâkin sırf daha fazla ilaç satabilmek için yapılan katakulliler mide bulandırıyor.
Bir molekülün ilaç olabilmesi için yapılan her türlü masrafa evet ama pazarlama numaralarına, tıp âlemine dağıtılan hediye ve rüşvetlere hayır, hayır, hayır (3, 4, 5, 6,7,8).
Gelelim neticeye
Tıbba güvenmek istiyorsak bunun olmazsa olmaz şartlarından biri de doktorlar ve ilaç şirketleri arasındaki menfaat münasebetlerinin sıfırlanması, ilaç şirketlerinin pazarlama bölümlerinin kapatılmasıdır.
Bunlar olmadan her tıbbi tavsiyeye şüpheyle bakılmalıdır.
Kaynaklar:
1.https://www.medscape.com/viewarticle/901993?src=soc_tw_180916_mscpedt_news_onc_cmo%26faf%3D1
2.https://www.nytimes.com/2018/09/14/opinion/jose-baselga-research-disclosure-bias.html